6 november 2018

Welkom in mijn leegte

Mieke Geen categorie

Ik heb een soort “bloggers-block”. Ik wil graag blogs schrijven voor mezelf en voor de ander, ik weet dat een aantal mensen deze schrijfsels waardeert en leest, waarvoor dank!  Al verschillende keren hebben er stukken op papier gestaan, maar op de een of andere manier lukt het niet om een samenhangend geheel te produceren. In mijn hoofd is het te druk met waar het aan moet voldoen, wat zakelijk handig is, welke eventuele signaalwoorden ik moet gebruiken en dat ik wel binnen mijn thema’s moet blijven. Dat werkt dus niet, een blog moet bij mij stromen, stromen uit mijn hart, er is dus eerst iets anders nodig. En dat kwam vorige week, zomaar en onverwacht, als een cadeautje. Ik wil het graag met je delen in deze wat meer filosofische persoonlijke blog.

Mini-retraite

Na een intensieve tijd had ik vorige week zomaar een paar dagen vrij weinig in mijn agenda staan. Veel ruimte en leegte en dat ervoer ik in eerste instantie ook zo, leeg… Enigszins onthand, alleen, onrustig en zoekend naar wat dan toch te moeten doen, dan toch iemand appen om te koffiedrinken? Net alsof zulke dagen zonder opwinding, spanning, drukte en sensatie ook veel langer duren. Op een bepaald moment had ik alle nieuwtjes op social media wel gelezen en besloten geen koffieafspraak te regelen, het was tijd voor het echte werk. Mijn lichaam gaf namelijk aan dat ik rust en stilte nodig had, ik voelde een beetje gejaagdheid in mijn ademhaling en onrust in mijn spieren. Stilstaan en naar binnen keren, dat stond me te doen, ik wist het wel, maar had er eerst niet zo’n zin in. Tijd voor bezinning en reflectie, een soort van mini-retraite gewoon @home en in de natuur. Iets wat mij ondanks de aanvankelijke weerstand elke keer enorm voedt en inspireert. Hoe zit dit precies? Hoe werkt dat? Wat gebeurt er dan? Ik neem je mee in mijn leegte-ervaring.

De weg naar jezelf, de ander en God

Een oud boek van Henri Nouwen, inspireerde mij in het bijzonder, een boek over de weg naar jezelf, de ander en naar God.  De weg naar jezelf gaat over de weg van eenzaamheid naar alleen-zijn. Henri Nouwen herkent ook het proces van jezelf bezig houden, drukte op blijven zoeken en oneindig je postvak checken. Volgens hem is het één grote afleidingsmanoeuvre, die hem meestal afhoudt van de ontmoeting met zijn eenzame zelf, en toch richt hij de lezer juist daarop. Hij zegt: “Door onze eenzaamheid gaandeweg om te vormen tot een diep alleen-zijn scheppen we die kostbare ruimte, waarin we iets kunnen verstaan van onze innerlijke noodzaak – dat wil zeggen van datgene waartoe wij geroepen zijn”. Wauw, vanuit het worstelen met de leegte en met de eenzaamheid kan er ruimte ontstaan, ruimte die inzicht geeft in wie je bent, wat je verhaal is en mag zijn. En het klopt, want door stil te staan ontdekte ik dat, ondanks dat ik niet mega-druk was geweest, er toch veel intense en emotionele momenten en contacten waren geweest. Gaandeweg dit ontdekken en herinneren voelde ik me minder eenzaam maar “gewoon alleen” en dat was toch fijn, voelde ik ruimte om te verwerken en los te laten, en kon ik mezelf rust gunnen, een heerlijke boswandeling maken en deze dagen “niks-doen” (buiten de dagelijkse dingen die een gezinsleven vragen).

Gastvrijheid

Over de weg naar de ander gebruikt hij onder andere het begrip gastvrijheid. “Gastvrijheid betekent in de eerste plaats het scheppen van een open ruimte waar de vreemdeling kan binnengaan en van vijand tot vriend kan worden. Gastvrijheid houdt niet in dat we mensen willen veranderen, ze betekent dat we andere mensen een ruimte bieden waarin veranderingen kunnen plaatsvinden”. En dan even later lees ik: “De meesten van ons zoeken bezigheden, niet de leegte. Als we niets te doen hebben, worden we onrustig. Leegte roept angst op. Zolang ons innerlijk, ons verstand en onze handen bezig zijn kunnen we de confrontatie ontlopen met de pijnlijke vragen waar we ons nooit veel van hebben aangetrokken en die we liever niet op tafel willen hebben”. Oei dat is herkenbaar, ik zoek niet de leegte, de leegte overkomt me een beetje en in eerste instantie wil ik dat niet. Het confronteert me dat die leegte wel nodig is om ruimte te scheppen voor de ander. Ik ervaar namelijk wel degelijk dat vanuit de onrust en vanuit mijn verstand ik mezelf veel meer vergelijk met de ander en meer oordelen heb, niet echt gastvrij. Het is dus voor mezelf, maar ook voor de ander die ik ontmoet, nodig om leeg te worden. Dan pas kunnen we iets leren of groeien, omdat er ruimte is.

Het inzicht, de boodschap, de “stem”, of hoe je het noemen wilt, wordt dan tweeledig voor mij. Ik heb leegte en ruimte nodig om naar binnen te keren, mezelf te voelen en voeden. En tegelijkertijd kan ik als persoon &  als therapeut deze “lege ruimte” ook bieden aan mijn medemens, en gastvrij zijn.

Gestalt-therapie

De gestalt-therapie, waar ik in ben opgeleid, gebruikt ook het begrip leegte. Leegte schept de mogelijkheid toe te laten, te accepteren en laat beweging toe. Perls, een van de grondleggers van deze stroming, roept op om je hoofd leeg te maken, het denken opzij te zetten en je zintuigen te gebruiken. Leegte laat gewaar-zijn stromen, zoals de lege holte in een vaas, de vaas bruikbaar maakt, zo doet leegte energie stromen en geeft het leven. Het is vervullende leegte. Ons deel dat bang is van die leegte, houdt ons bezig, leidt ons af, piekert, praat etc. Toelaten is echter een voorwaarde is om los te kunnen laten.

Het begint inderdaad te stromen bij mij, nadat ik de onrust, de leegte, de onaffe emotionele gebeurtenissen en ervaringen, en de ogenschijnlijke eenzaamheid toe heb gelaten. En er is dankbaarheid, rust en stilte. Het is niet zo dat ik nu enorm veel gemediteerd, gebeden, of andere “heilige” dingen heb gedaan. Het was niet hoogdravend, enorm bijzonder of een mega spirituele ervaring. Het is gewoon zijn. En dan klopt het, er is leegte nodig om te leren. Het boekje lees ik uit, het pakt me, ook het laatste stuk, over de weg naar God. De weg die loopt van illusie naar gebed. Het bevestigd me in wie ik ben, wat ik doe en waar ik in geloof. Ik zeg vaak tegen mijn cliënten, we kunnen niet om onze emoties, onrust en gevoelens heen, we moeten er doorheen. In de rol van therapeut die ik dan heb, lijkt het soms alsof ik dat alleen tegen de ander zeg, de ander die vaak met zijn/haar “kwetsbaarheid” bij mij komt. Het kan aan de buitenkant lijken alsof mijn leven er altijd wel beter uitziet. Dergelijke leegte-ervaringen helpen mij om die zogenaamde spanning te verkleinen en om me nederig te houden. Ook ik heb een gids nodig, een begeleider, een raadsman of -vrouw. Deze keer was het Henri Nouwen, met een boekje oorspronkelijk uit 1975 (!!!). Hij moedigt het aan om  dergelijke gidsen in je leven op te zoeken. Niet ter navolging, maar als hulp bij onze pogingen net zo authentiek te leven als zijzelf hebben gedaan. Ik hoop dat mijn persoonlijke leegte ervaring, jou inspireert om af en toe eens stil te staan, je hoofd leeg te maken en gewaar te zijn van dat wat er is. Om eens alleen te zijn, of om misschien een gids te zoeken. Niet omdat het moet, maar omdat het mag en omdat leegte ruimte geeft en vruchtbare leegte kan worden!

Bron: Henri Nouwen, Open uw hart, de weg naar onszelf, de andere en God