Verschijnen
“Do they really show-up?” Dat is wat me bij bleef van de relatietherapie training die ik afgelopen maand volgde. Volgens de trainers, is het verdrietig als mensen scheiden, maar het is pas echt een drama als er nooit authenticiteit geweest is om te kijken hoe compatibel ze werkelijk zijn. 
De vertaling van to show-up is verschijnen, of aan het licht treden, of zichtbaar worden. Esther Perel heeft het ook over deze openheid en transparantie naar elkaar in gesprek. In haar podcasts, waar ze een gesprek heeft met echte stellen, proef je iets van deze echtheid. Hoe authentiek ben je? Wat is je verschijningsvorm?
“Two become one en then there is none”, dat is de tweede quote die ik meerdere keren hoorde tijdens deze training. Deze is gestoeld op de theorie dat we eeuwenlang een huwelijk/relatie vorm hebben gegeven aan de hand van het “fusion-model”. Toen er nog duidelijke man-vrouwtaken waren, werkte dit model. Redenen voor een huwelijk waren niet romantisch, maar financieel, praktisch, om te overleven en om voort te planten. Samen-zijn en samenwerken in de afgesproken rollen en patronen was een vorm van (over)leven. Het paste als een puzzel in elkaar en functioneerde. Tegenwoordig hebben we in het westen een relatie vanuit romantische idealen. We trouwen meer uit liefde en passie en steeds minder uit praktische overwegingen.
Fuseren?
We willen nog wel het fusion-model, maar niet meer met de afgesproken rollen en patronen. Nu willen we samengaan op emotioneel, en romantisch niveau. We willen het liefst een maatje, minnaar en soulmate in een persoon. Als dit niet lukt raken we gefrustreerd en ontstaan er conflicten, scheidingen en andere ellende. De oorsprong van veel conflicten is het ‘niet’ om kunnen gaan met verschil, het niet kunnen verdragen dat het soms niet mooi samengaat. Verschil in mening, achtergrond, levenswijze, uiterlijk, religie, politieke overtuigingen, verschil in behoeften, verschil in zin in seks etc, dat kunnen we vaak moeilijk verdragen. En om die verschillen te elimineren, weg te poetsen, ontwikkelen we verschillende strategieën. We passen ons aan, we trekken ons terug, of we gaan het conflict aan. Bij het conflict, is er vaak een winnaar en verliezer en gaat het om machtsverhoudingen. Bij alle 3 basisstrategieën gaat het erom dat het verschil weg moet, er niet mag zijn. Maar het lastige is als het verschil weg moet, dan zijn we zelf, in wie we zijn, ook weg. Two become one, and then there is none.
Individualisering
Wat we nu juist ontwikkeld hebben ten opzichte van vroeger, is meer autonomie, meer ontwikkelingsmogelijkheden voor mannen én vrouwen. De individualisering zoals we die kennen in het Westen, heeft dus als eerste goede kanten. We kunnen vaak meer onszelf zijn en groeien als persoon. Doordat basale primaire behoeften als eten, kleding en huisvesting in ons Westen vaak wel geregeld zijn en minder een issue zijn. Het fusion-model, met de afgesproken rollen en verwachtingen is niet meer aan de orde in deze tijd. Maar dan stuit je dus op een bepaald moment op die verschillen en daar zijn geen regels en afspraken voor. Hoe ga je dan om met dat verschil, als je niet in de basisstrategieën wilt vervallen? De achtergrond van het verschil kan richting geven in het omgaan met het verschil. Dat is volgens mij de uitdaging in deze tijd waarin we leven. Dán gaat het erom, dat je jezelf laat zien, dat je echt verschijnt, dat je authentiek bent. Het gaat om het exploreren, onderzoeken en stilstaan bij wat de grond voor jouw mening/behoefte is, én wat die van de ander is. Dan is er wellicht overlap, en kan bekeken worden hoe compatibel je bent met de ander, en hoe flexibel je wilt zijn naar de ander. Het gaat om nieuwsgierigheid naar jezelf en elkaar. Dan is er niet altijd passie en liefde, maar wel erkenning en begrip en kan duurzame liefde groeien.
Ik geloof dat de liefde, waar we zo naar op zoek zijn, juist gaat stromen in het contact wat mogelijk wordt gemaakt door het verschil. En dat daar verdieping, verrijking, vrijheid en voeding zit voor relaties en voor onszelf.
Practice what you preach
Om de daad bij het woord te voegen, en echt tevoorschijn te komen, bij deze een stukje van mijn eigen zoektocht naar authenticiteit. Die gaat dan wel niet om mijn partnerrelatie, maar om de relatie met mijzelf. Want ook daarin kan je verschillen tegenkomen die je liever weg wil poetsen, die ingewikkeld zijn en die je soms liever negeert. Ik heb behoefte aan orde, structuur en vind het fijn om over dingen na te denken en theoretisch te zijn. Ik ben ook creatief, artistiek en heb behoefte aan vrijheid en gewoon gaan met de flow. Deze behoeften zijn verschillend en schuren af en toe behoorlijk aan elkaar. Afgelopen periode heb ik veel in de serieuze theoretische (werk) modus gezeten en dan merk ik aan mijn lichaam, hoofd en gevoel dat ik wat leegloop en niet meer geïnspireerd ben. Tegelijkertijd kost het dan moed en moeite om die andere kant van mij te voeden, het lijkt in eerste instantie gemakkelijk in de serieuze werkmodus door te gaan. Op wilskracht en discipline, dat gaat ook best lang goed. Ik zwicht voor de basisstrategie aanpassen op zo’n moment en ga door met wat er van me verwacht wordt, of vooral wat ik van mezelf moet en verwacht. Maar als ik echt tevoorschijn kom, dan voelt dat niet als volledig als Mieke, en weet ik dat er iets mist. Het bijzondere is dat, met dat ik dit voor mezelf erken, er voorzichtig al weer iets begint te stromen. Het liefst zou ik nu een zelfgemaakte afbeelding of kunstwerkje ter illustratie van dit proces willen weergeven, zodat het verhaal mooi rond & af is. Zover is het (nog) niet, en misschien is dat maar goed ook. Het is namelijk wel oplossingsgericht, terwijl het juist om het tevoorschijn komen gaat en niet om het effect of resultaat. De verschillende kanten in mij kunnen een intern conflict teweeg brengen, wat zich manifesteert door de lichte symptomen die ik lichamelijk en emotioneel voel (beetje vermoeid en inspiratieloos). Aanvaarding en erkenning van mijzelf, dat is wat ik nu vooral nodig heb van mijzelf en van liefdevolle anderen. Even geen passie, of grote gebaren, maar vooral een milde nieuwsgierigheid naar mezelf en naar ons als mensen. En hé ik moet ook nog wat te doen en te processen overhouden…to show up, dat is waar het nu om gaat, hoe eng ook…Wat wil jij erkennen als je echt tevoorschijn komt? In relatie met jezelf, en/of met je partner?