Wat zegt dit beeld jou? Wat doet dit beeld met jou? Raakt het je? Maakt het beeld je blij, verdrietig, somber, energiek of geeft het nog een ander gevoel?
Beelden zeggen vaak meer dan woorden en doen rechtstreeks een appél op je gevoel. Dat dit klopt ervoer ik afgelopen weken in een training die ik volgde over het zenuwstelsel. In die training moest ik o.a. een oefening doen met ongeveer 20 verschillende afbeeldingen en was de opdracht kort dat beeld op me in te laten werken. Er waren natuurfoto’s, foto’s van kinderen en volwassenen, getekende beelden, kunst en architectuur. Natuurbeelden maken mij in het algemeen blij, maar een natuurfoto waarin plastic vervuiling zichtbaar is maakt me boos en geeft me soms ook een hopeloos gevoel. Het doel van de oefening was om ervaring te krijgen hoe ons zenuwstelsel werkt en hoe snel het “shift” tussen verschillende ervaringen en in dit geval beelden. Het was zogezegd een reis langs ons zenuwstelsel en langs de verschillende stadia die we daarin kunnen hebben. Het gaat niet over iets goed kunnen of over beoordeeld worden. Het gaat over een stukje biologie en over hoe we als mensen “ge-wired” zijn en dat onze biologie eigenlijk continu scant op signalen van veiligheid en gevaar. Het voert te ver om hier de hele training te gaan uitleggen en slaat het beeld plat als ik er heel veel woorden weer aan ga toevoegen.
Toch deze kleine noot. In een tijd waarin er veel beelden vanuit de hele wereld op ons afkomen in ons dagelijkse leven, welke beelden geven dan een “glimmer“? Dat wil zeggen een blij en levendig gevoel? Hoe is het om bij zo’n beeld heel even stil te staan en op je in te laten werken? Ik heb bewust een beeld gekozen met niet een enorm sterke associatie om er ook een beetje mee te kunnen spelen en om duidelijk te maken dat het voor iedereen anders kan zijn. En om vooral de impact van beelden onder woorden te kunnen brengen. Want “a picture is worth a thousands words“, dát toch eigenlijk ook wel weer waar 🙂
Voor wie iets meer wil weten over glimmers, ons zenuwstelsel en veiligheid/gevaar, check het volgende filmpje theorie over ons zenuwstelsel
Het is lang stil geweest op mijn website en op mijn blogs. De laatste is van juni 2021. Er is niet een duidelijke reden waarom er geen blogjes of andere schrijfseltjes langskwamen. Het ligt er ook niet aan dat ik het niet leuk zou vinden, want dat doe ik juist wel. Zo leuk, dat ik een afgelopen najaar 2x een schrijfcursus heb gevolgd, om mijn schrijfvaardigheden te ontwikkelen en vooral om geïnspireerd en uitgedaagd te worden. Er zitten best wat aardige schrijfseltjes tussen, geen uitgebreide blogs of artikelen maar eerder gedichten en verhaaltjes. Gedichten, ik wist tot voor kort niet dat ik daar iets mee had, maar toch dus. Mijn schrijfdocent vertelde dat ze soms een gedicht niet snapt, maar dat het dan toch mooi kan zijn of goed. Ik herken dat, in een gedicht kan je iets voelen, iets ervaren, het is een soort kunst met woorden, of soms met bijna geen woorden.
Mijn voornemen is om komende tijd wat schrijfsels te delen. Gewoon omdat ik er voldoening aan heb beleefd om het te schrijven en ik merk dat ik me schrijvend graag uitdruk en dingen kan verwerken die ik meemaak in het leven. Ik heb me verdiept in creativiteit en wat dit betekent, vooral de gedachte dat wij mensen al sinds ons bestaan creatief zijn vind ik aan de ene kant heel logisch en tegelijkertijd uitermate wonderlijk. Primair was het natuurlijk nuttig om bijvoorbeeld een quilt te maken voor in de koude winter. Maar als een oma de quilt bijzonder verfraait met borduursels omdat ze daar zin in heeft dan wordt het kunst. Een ieder mag zelf bepalen of het mooi is of niet, feit blijft dat zij een stukje eigenheid de wereld in heeft gestuurd middels haar kunstige versieringen.
Dus hier komt het, een stukje eigenheid vanuit mijn schrijfervaringen van afgelopen jaar. Dit keer een gedichtje, naar aanleiding van een kunstwerk van Antoine Josse, en gebaseerd op wat ik in de praktijk als relatietherapeut meemaak. Het was bijzonder om te ervaren hoe ik door dit gedichtje te schrijven woorden kon vinden voor de gevoelens die ik opdeed bij een stel in de praktijk en hoe dit schrijven, ondanks de zwaarte, verlichting gaf.
Val-moed
Jij en ik staan op de rand, de rand van vallen uit het wij
Als ik loslaat dan val jij, als jij vastklampt dan blijf ik zweven zonder vaste grond onder mijn voeten.
Ooit stonden we beiden op onze eigen grond en reikten we naar elkaar.
We hadden ieder ons eigen voetstuk en stonden afwisselend boven en onder elkaar.
Maar nu sta ik teveel op het jouwe en moet ik vallen om te komen bij het mij.
Laat je me los zodat ik kan vallen?
Geef me de moed om te gaan naar mijn mij.
Ik weet niet of mij ons weer terug breng bij wij.
Ik weet niet hoe diep de afrond is en waar de bodem is van mijn bestaan.
“Seksualiteit is de volwassen versie van verstoppertje spelen”, aldus Esther Perel in het gesprek wat ze had met Gabor Mate. N.a.v. de film the wisdom of trauma. Het gaat over waar ben jij en waar ben ik, hoeveel zijn we in contact met onszelf en met die ander. En zegt ze, aan het eind van het gesprek: “Ik werk niet op trauma, ik werk op spel, maar ik weet dat het over trauma gaat, ik wil gewoon aan de andere kant zijn en doe het spel”. De andere kant van de medaille van trauma en lijden, is genieten, plezier en spelen. Het is onlosmakelijk met elkaar verbonden en haar ingang in werken met mensen is vanuit spel, levendigheid en vitaliteit. In haar persoonlijkheid belichaamt zij waar ze voor staat, inspirerend, levendig en sprankelend. Deze quotes zijn een feest van herkenning voor mij en bevestigen me in wat ik doe. Soms kan ik wel eens denken waarom heb ik me gespecialiseerd in het thema seksualiteit, het is een groot thema, er zijn heftige dynamieken in een relatie en het kan zo’n destructieve uitwerking hebben als het misgaat. Het gaat over ons mens-zijn en over dingen die spelen in de “krochten van iemands ziel”, om het maar zwaar uit te drukken. Maar na dit gesprek weet ik het weer, ik wil óók en misschien wel juist, bijdragen aan plezier, levendigheid, pleasure, sprankeling en spel. Uiteraard vaak, eigenlijk altijd, door trauma stukken heen. Maar wel vanuit de diepe overtuiging binnen in mij, dat wij als mensen allemaal een echte authentieke zelf hebben en dat dit nooit vernietigd kan worden. En dat hier leven, ruimte, plezier en spel is. Dit zijn ongeveer de woorden zoals Gabor Mate zijn film eindigt. En, voegt hij er aan toe, de energie van trauma kan getransformeerd worden naar de energie van leven.
Dit geeft mij hoop, inspiratie en motivatie om mijn werk te doen. We leven in een crisis tijd die mijns inziens nog lang niet afgelopen is. De impact die afgelopen anderhalf jaar heeft op onze relaties, persoonlijkheid, zingeving, kinderen is enorm. Ik heb veel aanmeldingen in mijn praktijk van stellen in een crisis, ik kan niet meer tegemoet komen aan de aanmeldingen. Spijtig vind ik dat, maar ook tekenend voor in welke tijd we zijn en wat ons de komende jaren misschien wel te doen staat. Stilstaan bij trauma en ook op zoek gaan naar jezelf en de ander, verstoppertje spelen dus, niet alleen in bed. Esther Perel noemt 3 tools connection, control en pleasure die belangrijk zijn om terug te winnen. En control gaat niet over controle als in krampachtigheid en het vasthouden van controle waardoor je stijf en rigide wordt. Maar het gaat juist over controle los durven laten en overgeven van controle, door ervaringen waarin je voelt dat je iets mag nemen en ontvangen voor je eigen plezier en je niet bang hoeft te zijn voor afwijzing en/of zelfkritiek. Hoe een uitdaging is dat, in een tijd waarin we enorm bezig zijn geweest en nog steeds zijn met controle, met alle regels en vrijheidsbeperkingen.
Ik weet niet hoe en ook niet hoe ik onder woorden moet krijgen welk verlangen er in mij leeft als het gaat om het omgaan met onszelf en elkaar in deze crisis. Als ik uitga van waar ik dit stukje mee begon, via spel werken met mensen dan kom ik er. Door levendigheid, spel, vitaliteit, genieten, sprankeling op te zoeken. En door jezelf te vragen waar ga ik goed op, waar voel ik mezelf in de flow zijn. Niet die adrenaline kick gedreven heftige activiteiten. Maar de kleine dingen, de zon op je huid, de geur van lekkere eettentjes, het uitzicht op een veld vol klaprozen, het geluid van spelende kinderen op straat, het gevoel van gezien te worden door iemand, het proeven van een lekkere maaltijd, het borrelen van creatieve ideeen binnen in je, het bezig zijn met je handen in de tuin, een diepe ademhaling die neemt en die je hele lijf voedt. Het loslaten van de controle door het nemen van een vrij uurtje voor jezelf, of misschien wel meer. Én kiekeboe spelen met een kleind kind, een groter kind of misschien wel je partner. In het moment zijn en datgene beleven wat er is en wat je een gevoel geeft dat je leeft. Dank aan Esther Perel en Gabor Mate voor deze inspiratie voor hoe het leven hier en nu te leven.
Afgelopen jaar voor het eerst vader of moeder geworden? Dan is dit berichtje voor jou. Zou je ons (Milan Hanckmann verloskundige en medestudent en ik) willen helpen door deze enquête in te vullen? In het kader van onze opleiding aan de Rinogroep tot consulent seksuele gezondheid doen wij een onderzoekje naar seksuele gezondheid onder jonge ouders, een jaar na de bevalling van het eerste kindje. Alvast bedankt en als je niet in de doelgroep valt, deze link en/of oproep delen helpt ook! Bij deze loink naar de enquête, het kost ongeveer 8 minuutjes van je tijd.
Herken je dat, al die ballen in je leven die je aan het hooghouden bent en dat je denkt, seks, hoe dan met al die ballen? Het is een veel voorkomend fenomeen, als je uit de verliefdheidsfase bent, je hebt een duurzame relatie en je leven is wat meer gesetteld, dat seks een beetje in de sleur raakt. De vraag hoe houden we het leuk seksueel en relationeel, speelt dan op. Mét alle verantwoordelijkheden oftewel ballen die je hoog hebt te houden, zoals: werk, huis (houden), sport, sociaal leven, geldzaken, kinderen, hobby’s. En nu is daar ook nog die mega grote bal “Corona”….
Afgelopen week heb ik, met een collega, een presentatie gegeven over dit onderwerp voor mijn opleiding tot consulent seksuele gezondheid. De presentatie was gericht op de “dertiger”, die volop in het leven staat, maar de “zestiger” bleek zich er ook in te herkennen. Het was een feest van herkenning, voor mij (bijna veertiger) in de voorbereiding al, en gelukkig ook voor de toehoorder. Ik ga in deze blog de balletjes lekker opgooien en delen wat de kern van dit verhaal was zodat we weer iets meer plezier hebben met onze ballen 😉 …
De hamvraag is dus vooral, hoe houden we het leuk? Seksualiteit, in een goede relatie, maakt zo’n 15-20% onderdeel uit van de tevredenheid over de relatie in zijn algemeenheid. Maar als er problemen zijn, dan wordt het thema seksualiteit veel groter en worden problemen hier ook aan toegewezen, het percentage is dan 50-70% (Bron: Laat me niet los, Sue Johnson). Belangrijk om oog voor te houden dus dat het leuk blijft, of dat het weer leuk wordt.
Stellen die het tot in hun grijze dagen leuk houden hebben een aantal overeenkomsten. Om hier een ezelbruggetje voor te hebben heb ik het volgende toepasselijke woord gebruikt:
BALANS
Immers om al die ballen goed hoog te houden en er plezier mee te hebben is er voor het geheel balans nodig. Elke letter van het woord staat voor een vaardigheid of uitdaging om te doen.
B: Bewust & Beducht zijn van je motieven
Stellen die het leuk houden vrijen niet vanuit 1 motief. Er zijn wel meer dan 200 motieven om te vrijen (https://www.seksonderzoek.be/sekservaringen/237-motieven-om-seks-te-hebben/ ). Niet elk motief is uiteraard passend bij elk persoon. Een ook niet elk motief is even zuiver. Maar slechts 1 motief hebben om te vrijen, bijvoorbeeld omdat het hoort in een duurzame relatie, dat is wel heel karig en schraal. En dan wordt het ook snel saai. Bewust hier van zijn en beducht hier op zijn kan helpen om motieven uit te breiden, te veranderen en het niet saai te hebben.
A: Afstemmen en Aanpassing op veranderingen/omstandigheden in het leven
Paren die het leuk houden kunnen goed afstemmen op veranderingen in hun leven en hebben veerkracht en flexibiliteit. Bijvoorbeeld als je een onregelmatige baan krijgt van 40 uur, dan heb je gewoon relatief minder tijd om relatie-tijd te hebben en zul je je verwachtingen bij moeten stellen. Elke dag samen eten is bijvoorbeeld niet meer haalbaar. Het krijgen van een kindje zorgt ook voor een grote verandering in tijd, energie en aandacht. Corona is een omstandigheid die voor iedereen aanpassing en afstemming vraagt. Een vriendin van mij heeft een creatieve afstemming op corona gemaakt. Zij organiseerde date-pakketten voor stellen. Nu we niet meer de deur uit mogen gaan, kun je en date-pakket voor thuis bestellen. Hoe creatief afgestemd op deze omstandigheid in ons leven? Inspirerend en een voorbeeld. (Gelijk ook een praktische tip om het leuk te houden, plan een date bij https://www.up-2-date.nl/ )
L:Loslaten begrip Libido/spontane zin
Spontane zin, of ook wel libido bestaat niet. Zin in seks is altijd een combinatie van een context (je omgeving/gesteldheid), prikkel en communicatie hierover. We zijn hierin nu eenmaal verschillend, de een reageert sneller op bepaalde prikkels dan een ander. Of je dan wel/niet zin in seks krijgt gaat veel meer over bereidheid om zin te krijgen en jezelf hierin te kennen wat je hiervoor wel/niet nodig hebt van jezelf en van de ander.
Verschil in zin is vaak al eerder bekend binnen de relatie. En net zoals met veel andere verschillen, gaat het vooral over hoe je omgaat met het verschil. Na de komst van kinderen, of na de verliefdheidsfase, is zin in seks vaak een thema wat voor veel spanning en conflicten kan zorgen. En zo wordt een meer seksueel probleem een relationeel probleem. Stellen komen dan in een patroon waarbij de een graag wil en meer zin heeft, de ander voelt zich hierdoor onder druk gezet, of geeft met tegenzin toe, of weert af. Waardoor degene met meer zin zich afgewezen voelt. De seks wordt doelgerichter, mechanischer en eentoniger. Het wordt het zoveelste actiepunt van alles wat er moet in die week. De lol en passie gaat er vanaf, en dit is een in zichzelf versterkend patroon. Wat uiteindelijk zorgt voor een negatieve vicieuze cirkel.
Op zoek naar lol en loslaten van spontane zin, met aan de basis de beslissing om bewust meer tijd in te ruimen voor echte kwaliteitstijd samen is dan een belangrijk advies.
A: Aandacht en ruimte creëren om jezelf en de ander te leren kennen
Net heb ik het al even genoemd, zin in seks is een combinatie van een aantal dingen. Hoe jij reageert en welke omstandigheid en prikkel voor jou stimulerend werkt is handig om te weten. En hoe je dit wel of niet communiceert met je partner maakt een wereld van verschil. Aandacht om dit te mogen ontdekken en hierin te leren, als het goed is heb je een leven lang hiervoor, geeft ruimte en ontspanning. Alle ballen in je leven hebben invloed op je seksualiteit, ook de ballen die misschien niet zo voor de hand liggen en in eerste instantie niets met seksualiteit te maken lijken hebben. Seksualiteit, omschrijven we vanuit de wetenschap als een bio-psycho-sociaal fenomeen. In een vorige blog heb ik daar al eens over geschreven, https://www.hartenhechtwerk.nl/een-biopsychosociale-blik/. Hoe je omgaat met je lichaam en luistert naar signalen van je lichaam bijvoorbeeld kan een interessant balletje zijn om eens uit zoeken. Aandacht en ruimte om jezelf en de ander in alle ballen van het leven te leren kennen is helpend en verrijkend.
N: Niet van A-Z
Als het gaat om seksueel contact, denken we vaak gelijk aan de daad ofwel de gemeenschap en het hele pakket, allebei opgewonden en klaarkomen, dus t/m de Z gaan. Maar seksualiteit hoeft niet van A tot Z. Bij veel mensen leeft er het idee, “als ik begin met zoenen, of knuffelen, denkt die ander vast dat ik meer wil, maar dat wil ik niet, dus ik doe maar niks”. Dat is best jammer want daardoor is er minder intimiteit en laat je jezelf minder zien met waar jij behoefte aan hebt. Als je wel met A wilt beginnen en niet bij Z wil eindigen, is het fijn om die gedachte en dat “moeten”, los te laten. Uiteraardn is het ook goed om hierover te communiceren met elkaar en aan “verwachtingsmanagement” te doen. Van A naar E kan minstens zo fijn en plezierig zijn. En plezier is nu eenmaal het belangrijkste doel dus houd dat jezelf en de ander voor, pleasure is the measure!!!
S: Seksualiteit als iets positiefs ervaren
Stellen die het leuk samen houden, ervaren seksualiteit als iets positiefs. Beetje een open deur misschien maar ons systeem werkt met een soort beloningssystem. De ervaringen die we opdoen onthouden we voor een volgende keer, dus als dat een positieve ervaring is, dan willen we wel, die volgende keer. Maar als die ervaring niet zo fijn is dan is er uiteraard minder zin voor de volgende keer. Wederom, doe het met plezier of doe het niet, wel zo fijn ook voor de toekomst.
Leren jongleren met die ballen
Er is best wat nodig om die balans te krijgen, er zijn veel dingen om rekening mee te houden. Het kan gebeuren dat als er balans is, er in één keer een andere bal wordt opgegooid en dat je daardoor weer van vooraf aan de balans moet hervinden. Al met al nog al een gedoe dus. Het erkennen van een grote/kleine disbalans, het praten met elkaar en op zoek gaan naar welke bal of ballen hierin verstorend werken is dan wat je te doen staat mits je verder wilt komen. Soms is het uiteraard even wat het is en is dat ook prima om te erkennen. Wat hierbij een geruststellende gedachte is, is het volgende : “Problemen met seksualiteit zijn “normaal”, en ze dragen een mogelijkheid tot groei in zich, maar dat vraagt wel stilstaan bij en kwetsbaar zijn over”. En dat laatste kan als de tijd er rijp voor is.
Ballen zijn er om mee te spelen. Spelen met meerdere ballen heet jongleren. Leren jongleren in ons leven, we hebben er ons hele leven de tijd voor. Net als seks, ook dat is een leven lang leren. Leren hoe we plezier kunnen en mogen hebben en onszelf geruststellen, dat het ok is dat de bal soms valt, dat is het belangrijkste. Veel (leer) plezier toegewenst!
Voor nog meer inspiratie, leestips en leuke oefeningetjes de volgende tips:
Aan·vaar·den(aanvaardde, heeft aanvaard )1beginnen te doen; = ondernemen: een reis aanvaarden 2 zich laten welgevallen 3in bezit of gebruik nemen
Aanvaarding: bestaat zowel uit vrijwilligheid als tolerantie, zonder evenwel het aspect ‘dulden’ of ‘berusting’ in die laatste betekenis. Aanvaarding drukt immers een positieve waardering uit, in tegenstelling tot ‘dulden’ dat een indirecte afwijzing inhoudt. Aanvaarding is sterk gerelateerd aan het woord ‘acceptatie’.
Dat is wat mij nu te doen staat, aanvaarden en gaan berusten in deze situatie, waar ik, mét de hele wereld in zit. Maar hoe dan??? Mijn hoofd zit vol met alles wat er online op mij af komt, alles wat er geregeld moet worden, alles wat er zou kunnen gebeuren en alles wat er hier thuis nu al gebeurd. Mijn gedachten, gevoelens en emoties springen alle kanten uit. Stress, verdriet en onrust staan wat meer op de voorgrond. Hoe moet dit met mijn praktijk, mijn studie en cliënten? De online opties en mogelijkheden stromen binnen via social media en via de mail. En om mij heen lijkt iedereen vrij makkelijk te switchen naar alternatieven. Hoe ga ik dit doen? Hoe zal dit gaan met mijn naasten, familie en vrienden? Hoe zal dit gaan met de mensen die sowieso al leven in barre omstandigheden? Met iedereen hier thuis is het lastiger voor mij om me terug te trekken en mezelf te kalmeren dat maakt dat ik wat langer in een piekermodus blijf hangen en de neiging heb te stressen. Toch is er ook een andere kant. Er zijn kansen en er is gezelligheid en reuring in mijn huis. Turn-challengen met mijn dochter (planken langer dan 2 minuten), aan de keukentafel met mijn puberzoon praten over literatuur, elke dag koffiedrinken met mijn geliefde, kastjes die eindelijk eens opgeruimd worden en veel creativiteit in huis. Kortom een unieke gezinservaring die we ons leven lang niet gaan vergeten.
Overlevingsmodus
Ik realiseer mij dat we allemaal soort van in de overlevingsmodus gaan. Niet zo gek, het gaat om een ziekte die dodelijk zou kunnen zijn, dus het gáát om overleven. Dit bekent voor de een meer dan keihard werken aan het bed of in de supermarkt (waarvoor respect!). Voor de ander betekent dit alles letterlijk van zolder halen om thuis zo goed als het kan, door te gaan met werken. En voor weer een ander betekent dit een tijdelijke carrière-switch naar juf/meester, activiteitenbegeleider, facilitair dienstverlener en maaltijdbezorger. We vechten ons er doorheen, gaan in de actie-modus en zijn creatief en flexibel in het zoeken naar mogelijkheden. Ik doe mee en ik vind het moeilijk. Er sluimert een soort gevoel dat ik, naast de actie-modus, ook een andere modus nodig heb om uit de pieker-modus te blijven. Dit moet ik serieus nemen. Een zijns-modus waarin ik stil mag zijn, en kan gaan schakelen en wennen aan deze gekke situatie. Waarin ik deze reis kan leren aangaan en aanvaarden. Een modus waarin ik mezelf kan kalmeren en geruststellen, waar ruimte is voor verdriet en onmacht, en waarin mijn wezen naar aanvaarding en vertrouwen mag komen. Het is een uitdaging deze modus te vinden in een rijtjeshuis met een gezellige puber, een energiek meisje en een hardwerkende man continu thuis. Het lukte soms en soms niet. Stilstaan bij die mooie momenten die er ook zijn, dat hielp me er deze eerste weken bij.
Zijnsmodus & dankbaarheid
Ik ben dankbaar voor een programma als “Floortje naar het einde van de wereld”, kijken naar beelden van ongerepte natuur en mensen met een missie geven mij hoop. Ik ben dankbaar voor de natuur, die gewoon zijn gang gaat, de vogels die in mijn achtertuin driftig zoeken naar takjes voor hun te bouwen nestjes. Ik ben dankbaar voor muziek, een taal die meer is dan woorden, die diep in mij binnen kan komen en mij raakt. Ik ben dankbaar voor kunst en creativiteit, samen met mijn kids knutselen we wat af. Ik ben dankbaar voor collega’s met inventieve oplossingen en suggesties. Ik ben dankbaar voor alle initiatieven die opkomen waaruit een grote blijk van saamhorigheid en zorg voor elkaar blijkt. Ik ben dankbaar voor dat rondje buiten fietsen en de weerelementen die er hoe dan ook zijn. Ik ben dankbaar voor alle baksels die hier gemaakt worden. Ik ben dankbaar voor deze schrijfmomentjes, reizend met woorden langzaamaan komen tot aanvaarding en berusting. Dat geeft hoop en kracht om door te gaan.
Pendelen
Het zal de komende tijd een soort pendelen en bewust kiezen blijven tussen deze modusvormen. Van actie-modus, naar zijns-modus, soms via piekermodus. Ik realiseer mij dat ik de luxe heb om überhaupt te pendelen, ik hoef niet keihard te werken en continu in de actiemodus te zijn. Dat maakt het dubbel, kan ik dan wel genieten van de rust die ik kan nemen, en van de momenten zoals zonet genoemd? En toch denk ik dat ik het zo moet aangaan, deze weg van aanvaarding. Dit helpt mij om niet al te gespannen en gestrest te raken en op die manier goed voor mezelf en voor mijn gezin te blijven zorgen. Dit staat ons allemaal te doen, wat voor de een makkelijk is dan de ander. Het blijft pendelen, niet alleen in de verschillende modussen. Elke dag is anders, de ene dag gaat beter dan de andere dag en dat is wat het is.
“In mijn zijns-modus-momentjes denk ik aan ons mensen. Ik hoop en bid dat we het volhouden, dat we kracht, moed en alles wat er maar nodig is mogen ontvangen om deze crisis door te komen. Ik hoop dat we allemaal tot aanvaarding mogen komen en deze reis moedig mogen gaan. Ik hoop dat er ruimte is voor alle verschillende gevoelens en dat iedereen een weg mag vinden in de aanvaarding hiervan. Ik zelf kan uiteraard niet letterlijk bij iedereen “zijn”. De Liefde kan wel bij ons allen Zijn, daar wil ik op vertrouwen en gericht zijn. Vertrouwen in Liefde en Leven!”
Met veel plezier ben ik dit jaar begonnen aan een opleiding in de seksuologie. Een van de eerste dingen waar ik bewuster van wordt, is dat de seksuologie al lange tijd niet meer benaderd wordt door het ‘driftdenken’ onder andere gevormd door Freud, maar vanuit een “biopsychosociale” benadering. In deze benadering is er plaats voor de lichamelijke (biologische), psychologische en sociologische aspecten die een rol spelen bij seksuele behoefte, seksuele beleving en seksueel gedrag (uit Sexcounseling, van Marijke IJff). Als Gestalttherapeut komt me dit bekend voor, alleen vanuit de gestalt wordt het benoemd als het hele veld betrekken, de wisselwerking tussen individu en dat veld, of omgeving, en gaat het meer om een zogenaamde holistische benadering. Bij het luisteren van een podcast van psychiater Paul Verhaege vallen dingen samen en voel ik een behoefte opborrelen om er een samenhangend geheel van te bloggen….
Biopsychosociale model
Volgens Verhaege is het zogenaamde biopsychosociale ‘kijken’ al langer belangrijk en bekend, niet alleen binnen seksuologie, maar in het hele kader van gezondheid en ziekte. Maar is het lange tijd slechts een mooi idee geweest, waarbinnen de biomedische blik dominant is (geworden). Dit is onder andere te verklaren doordat via allerlei maatschappelijke en religieuze invloeden het lichaam in de loop van de tijd meer en meer opgevat werd als een te onderzoeken mechaniek. De opkomende (medische) wetenschap en de vrijheid alles te onderzoeken heeft veel gebracht. De schaduwkant is dat de natuur en het menselijk lichaam versmalt zijn tot ‘dingen’. Ook het christelijke neerkijken op het lichaam, als slechts ‘het vlees’ heeft hierin bijgedragen, maar heeft dus ook de moderne wetenschappelijke geneeskunde met al haar resultaten mogelijk gemaakt. (uit de brochure “Wij en ons lichaam” van de PKN). Het dualisme, een scheiding tussen lichaam en geest, is hieruit voortgekomen en in stand gehouden. Het lichaam werd vroeger beschouwd als aards, tijdelijk en verwerpelijk, de ziel, of de geest daar ging het om. Geest ging boven lichaam, ziekte werd gezien als straf van God. Tegenwoordig slaat het eerder de andere kant op, en neigen we naar een perfect en gezond lichaam te streven, bij ziekte zoek je een dokter op en niet meer de kerk. Lichaam gaat boven geest. Het gevaar van dit dualisme, vanuit welke oorzaak dan ook, is dat we niet meer goed ons lichaam aanvoelen en bijvoorbeeld bepaalde lichamelijke klachten, zoals buikpijn, niet kunnen duiden, misschien überhaupt wel niet voelen, en ook niet op kunnen anticiperen. Verhaege pleit in zijn boek Intimiteit en in de podcast voor een holitische, ofwel biopsychosociale visie, en het loslaten van dit dualisme.
Holistische visie
In een holistische visie is alles met alles verbonden. Een geschikte metafoor hiervoor is die van een tandwielenstructuur, waarin de verschillende onderdelen voortdurend met elkaar in interactie zijn. Verander één element, en alles verandert. Dit beeld vind ik ook terug in mijn opleiding. Het volgende modelletje illustreert dit mooi. En zoals mijn opleider zei, als je aan eentje gaat draaien verandert er automatisch ook bij de andere tandwielen iets.
Stress
Verhaege gebruikt als sleutelwoord “stress” om te gebruiken in het holistische netwerk en in deze holistische benadering. De oorzaak van welke stress dan ook, ligt vaak in het psychosociale veld (ziekmakende werkplek, een vechtscheiding, gepest worden etc), de gevolgen zijn medisch/biologisch en psychologisch. Langdurige blootstelling aan stress maakt ons ziek. Lichaam, bewustzijn, omgeving en interacties met anderen vormen een complex geheel waarvan gezondheid of ziekte het resultaat is. Met deze stelling kan het ooit vanzelfsprekende lichaam-geest dualisme aan de kant gezet worden. Stress zorgt voor verstoring in het aanpassingssysteem tussen individu en omgeving, de tandwielen lopen stroef of eentje gaat stilstaan en het hele systeem komt stil te vallen, hapert, versnelt of gaat een andere kant op draaien. Hoe we hiermee omgaan kan onze kwaliteit van leven en gezondheid beïnvloeden. Als we dit bekijken vanuit de tandwielenmetafoor is de vraag niet alleen meer waar precies de oorzaak ligt en of die überhaupt in één veld te vinden is, het is immers een wisselwerking. De vraag is breder geworden en zoekt naar hoe we het gehele systeem in een andere, gezondere balans kunnen krijgen en welke ingang daar in eerste instantie het meest toegankelijk voor is.
Intiem zijn met jezelf
Prachtig deze theorie maar hoe kan ik daar nu mee verder in de praktijk, denk ik dan en jij als lezer misschien ook. En tegelijkertijd is een van mijn beweegredenen voor deze opleiding, juist ook om meer van de biomedische kant van seksuologie te leren. Als ik me teveel ga focussen op deze biologisch/medische dimensie van seksualiteit, is de kans dus aanwezig té narrow minded en eenzijdig te zijn. Iets waarvan ik zojuist gesteld heb dat dit dualisme in de hand werkt. Hier alert op zijn in de praktijk, neem ik me voor. Echter wat vooral indruk op mij maakt, en wat de clue is, in Verhaeges pleidooi, is zijn benadrukking op het hebben van een goede relatie met onszelf. En daarmee bedoeld hij een relatie met het geheel van wie we zijn, dus ook met ons lichaam. Intiem zijn met jezelf. Jezelf kennen en stilstaan bij jezelf. Omdat we de neiging hebben dualistisch met onze geest en ons lichaam om te gaan is het af en toe nodig om de tandwielen een beetje stil te zetten en eens even onder de loep te nemen of ze nog wel lekker draaien.
Vertragen en stilstaan
Vorige week had ik een ervaring bij een supervisiemoment waar ik ervoer hoe goed het is om gewoon even stil te staan, te landen. We (de gestaltsupervisor en 2 andere collega’s) praatten over de zomer, over hoe fijn het is dat alles dan wat langzamer gaat. Wij allen ervoeren na de zomer, weer een rush, een drukte en ook ander contact met de mensen om ons heen, vluchtiger en oppervlakkiger. In de supervisie sessie was ruimte voor vertragen en voor echt even stilstaan bij onszelf en elkaar. Ik kwam er uitgerust en voldaan van terug, terwijl het toch om 3 uur supervisie ging, waarbij we echt niet alleen gebabbeld hebben over de zomer. Er was alleen geen tot weinig stress, en we waren met volle aandacht aanwezig en dit werkte verkwikkend, er was sociologisch gezien echte verbinding en wederzijds contact. Dit bracht me vervolgens in een hernieuwde verfrissende relatie met mezelf en gaf me energie om weer verder te gaan. Vertragen, stilstaan bij jezelf en de ander, de intieme relatie met jezelf en je lichaam, nodig voor iedereen en behoorlijk relevant binnen de seksuologie. De seksuologie met haar biopsychosociale benadering zoals ik die nu leer, is wellicht haar tijd ver vooruit en een voorbeeld voor de gehele wetenschap over ziekte en gezondheid. Ik zie er naar uit om al die dimensies nog meer te verkennen, te bestuderen en te integreren in de praktijk. Mijn “tandwielen” gaan er in ieder geval nu al op een andere manier van draaien, de biologische/medische kennis en kunde, de psychologisch besproken fenomenen en de sociale interactie met docent en studenten geven me de juiste flow en input om te hierover te mijmeren, te bloggen, om tot mezelf te komen en bevestigd te worden in wat ik aan het doen ben. Hoe is jouw interactie met jezelf, met je lichaam, met je omgeving en hoe bewust ben je daarvan, of geef je jezelf ruimte voor om bij stil te staan? Wil je de podcast luisteren die ik gebruikt heb in deze blog om hier verder over te mijmeren en om meer te weten hoe de huidige beeldcultuur dit stilstaan bemoeilijkt? Check dan deze Podcast van Paul Verhaege
Als je mij vraagt om te vertellen wat mijn studie EPH (Ervaringsgerichte Psychosociale Hulpverlening) aan het Kempler Instituut voor mij heeft betekent, dan wordt ik als eerste warm van binnen. Dan ontstaan er allerlei gedachten, herinneringen, beelden en flarden tekst en vervolgens is er lichte chaos (en milde paniek). Er is namelijk zoveel over te vertellen, ik heb veel ervaringen opgedaan en het heeft voor mijn werkende maar ook privé- leven veel betekend. De warmte uit mijn binnenste stijgt op naar mijn hoofd, hoe kan ik mijn hoofd koel houden in deze chaos en er iets over schrijven? Gelukkig, het “mantra” wat ik afgelopen jaren me eigen heb gemaakt en heb geleerd tijdens de opleiding schiet me te binnen. Uiteindelijk komt het wel goed … dit geeft de benodigde koelte en rust. Er komt een structuur in mij op, de structuur van een verhaal. Kempler gaat over verhalen, verhalen van mensen zoals jij en ik en welke rol we daarin hebben en mogen nemen. Elk verhaal heeft een begin, een midden en een einde. Zo wil ik ook mijn “Kemplerverhaal” vertellen.
Het begin
Na mijn middelbare school ging ik studeren aan de universiteit, tandheelkunde. Een keuze die destijds heel logisch was. Werken met je handen, werken met mensen, en studeren op wetenschappelijk niveau. Ik had immers vwo gedaan en doorstromen naar het wo hoorde er een beetje bij. Ik heb een leuke studententijd gehad, veel plezier en energie haalde ik uit de sociale kant van de studie, uit mijn studentenvereniging en uit het vrije leven als student. Dat ik tot mijn 65e (toen nog 😉) tandarts zou zijn, daar dacht ik totaal niet over na.. had ik dat maar gedaan. Eenmaal aan het werk benauwde die vierkante millimeters tandweefsel mij. Mensen met een mooi gebit laten stralen dat deed ik graag, maar wat als je ze graag van dieper uit wilt laten stralen? Tandarts-zijn is een mooi vak, een ambacht, maar het paste niet volledig bij mij. En met “halve ziel en zaligheid” werken met patiënten die zich wel volledig aan mij toevertrouwen, dat gaat niet bij mij, dat wringt. Een zoektocht, twijfelperiodes en een worsteling van jaren volgde. Na en aantal jaren SPH studie, een verhuizing, 2 kinderen, en meerdere werkervaringsplekken verder, werd ik actief in mijn kerk. Gezien mijn brede interesse in theologie, filosofie, pastoraat en psychologie ben ik gaan zoeken naar verdieping voor de leiderschapsfunctie, die ik zou gaan innemen in de kerk. En daar kwamen de eerste stappen op het Kempler-terrein. Ik ging de opleiding PPP volgen, een pastorale opleiding, destijds nog onder de vlag van Kempler, omdat de hulpverleningsmethodiek dezelfde is. Met name het uitzicht om door te kunnen stromen naar de therapeutenopleiding gaf mij veel moed en hoop, alhoewel ik ook weinig benul had van wat het nou precies was. Toch kreeg ik geruststelling en bevestiging, het zou vast ergens goedkomen met mij en mijn niet zo vloeiende carrière.
Het midden
Zoals met vele verhalen, films van Disney, periodes waar je doorheen moet, is het middenstuk soms zwaar en uitzichtloos. Wat ik steeds weer leer, is dat je er doorheen moet, door de tunnel van emoties en gevoelens. Destijds, schreef ik in zo’n tunnelmoment: “heel diep in mij zit een klein stukje geloof voor iets moois” Dat was tijdens het eerste jaar opleiding. Dat eerste jaar was een pittig jaar. Een jaar waarin ik na een aantal jaren worstelen en zoeken, richting aan het vinden was. Maar ook toe kon geven aan het verdriet en de depressieve gevoelens die er waren omtrent mijn zoektocht. Er zijn een heel aantal betekenisvolle momenten geweest die mij hebben geholpen om verder op weg te gaan en om de rode draad in mijn verhaal te gaan vinden.
Stilstaan bij je behoefte
Een persoonlijke herinnering, gaat over een sollicitatieprocedure waar ik in zat en waar ik helaas voor werd afgewezen. Binnen de opleiding is er ruimte om persoonlijke dingen in te brengen, een zogenaamde inbreng, daarnaast is er ook ruimte voor persoonlijke reacties op dingen. Het was al zaterdag en ik zat vanaf het begin van het opleidingsweekend (vrijdagochtend) al met een brok in mijn keel, en een verdrietig gevoel in mijn buik. Ik was afgewezen voor deze sollicitatie, iets waarvan ik diep van binnen van wist dat ze het mis hadden, maar waar ik wel mee diende te leven dat ze mij niet aannamen. Een inbreng, er uitvoerig over praten en het gebeurde uitpluizen, was niet wat ik nodig had. Maar mijn ei wilde ik er zeker wel over kwijt en ik had steun nodig. Het mooie van de opleiding is dat een van de dingen die je leert, stilstaan bij je behoeften is. En mijn behoefte voor dat moment was om deze teleurstelling er uit te gooien. Het verdriet en de teleurstelling te delen. En dat kon en werd gezien. Ik nam zelf een klein initiatief hiervoor, en de groep en de opleider gaven mij de ruimte. Met geen pen is te beschrijven hoe dat moment was, hoe fijn het is om dan gezien te worden. Hoe verdrietig het voor mij ook was, nog kan ik met dankbaarheid terugkijken, omdat het me veel gegeven heeft, de letterlijke bevestiging dat ik het wel in mij heb en dat ze echt de plank misslaan door mij niet aan te nemen, is wat er vooral is blijven hangen. Het gaf moed en hoop om ondanks deze uiterlijke afwijzing, door te gaan, het zou vast wel een keer goedkomen.
Bevestiging en erkenning
Naast het leren wat je behoeften zijn en hierbij stilstaan, is die bevestiging krijgen een heel belangrijk element geweest voor mij tijdens de opleiding. In mijn opleiding voor tandarts had ik een opleider die heel vaag was in haar feedback, ik wist nooit of ik iets nu goed of fout deed, het lag een beetje in het midden. Het maakte me wiebelig en onzeker, dit hielp niet in het uitoefenen van het vak tandarts-zijn. Bevestiging in wat je doet en hoe je het doet is essentieel voor je zelfvertrouwen. Daarbij gaat het om benoemen van wat goed gaat en ook om het benoemen van leerpunten.
Bevestiging in wat goed ging ervoer ik persoonlijk tijdens een weekend waarin het thema rouw aan de orde kwam. Ik kwam tijdens de lesdagen tot een inzicht dat ik ook mocht rouwen over mijn toekomstplan waar qua werk niks van terecht was gekomen. Rouwen associeerde ik vooral met dood en ziekte. Ik benoemde dit, en enkel de bevestiging en het zien van de ander, “ja je mag hierover rouwen” was helend. Daarnaast ook de bevestiging die op een ander niveau speelde, de leerstof letterlijk integreren in het leven, dat is het doel van de opleiding en daar kreeg ik bevestiging in.
Bevestiging van mijn leerpunten kwamen aan de orde tijdens een weekend in mijn vierde jaar, toen niet meer de pastorale opleiding, maar de therapeutenopleiding. Ik was een warrig verhaal aan het vertellen over dat ik niet goed wist wat te doen, ik werd overspoeld door de veelheid aan interessante theorieën en methodieken en bleef een beetje in, wat ik noem, mijn “carrièredip-trauma” hangen. Dat wil zeggen, redenen blijven noemen waarom het niet gaat en ik het niet weet (ik voel me nog jong, ik heb geen werkervaring, ik heb te weinig cliënten etc..) Sonja, de opleider van toen, kwam behoorlijk fel uit de hoek met een opmerking in de trant van: “als jij nou eens wat minder onzeker was, dan had ik al lang al mijn cliënten naar je toe gestuurd”. Deze opmerking zette precies neer wat ik nog te leren had, niet in de onzekerheid blijven hangen en er in verzwelgen, die neiging had ik soms, maar in beweging komen en gaan. Kort daarop had ik een gesprek met een mede-leider in mijn kerk, het was een rationeel gesprek over iets waar hij zich aan ergerde. Normaliter zou ik er rationeel op willen reageren, om vervolgens te blokkeren doordat ik onzeker kan zijn over wat de juiste woorden en argumenten zijn. Maar ik was nog vol van de energie van dat weekend en kon rechtstreeks teruggeven dat ik het niet ok vond hoe hij mij op een bepaalde manier neerzette, ik werd er boos van en kon dit uitten en aangeven dat ik hier niet van gediend was. Hij was onder de indruk en gaf me gelijk, wat volgde was een oprecht gesprek van hart tot hart waarin hij zijn eigen zorgen en lastten ook deelde. Zeggen wat je vindt en echt contact aangaan, dat is de uitwerking van de opleiding, en dit is nog maar één voorbeeld van zo’n ervaring….
Kennis en vaardigheden
Naast stilstaan bij je behoeften en bevestiging krijgen is kennis en vaardigheden opdoen op velerlei niveaus voor mij heel verrijkend geweest. Ik vind mensen intrigerende wezens, mijn leven lang ben ik al aan het observeren waarom mensen doen zoals ze doen. Ik probeer vaak het verhaal van de ander te zien als er wordt geroddeld of een oordeel wordt gegeven. Ik wil dingen óók van de andere kant bekijken. Wat is de echte eerlijkheid? Is dit de enige manier om er naar te kijken? Ik ben anti-zwart/wit. Als mensen bepaalde waarheden spuien, die eigenlijk aannames zijn, dan vraag ik, is dat echt zo? Deze manier van “zijn”, mocht ik binnen de methodiek van Kempler meer en meer gaan uitbuiten en gaan inzetten. “Waarom doen mensen zoals ze doen en hebben ze wat ze hebben?, een welbekend credo van een van de opleiders. Hoe mooi is dat, je eigen onderzoekende aard, inzetten in het contact met de ander. Het contact daar gaat het om, dogma’s en eenzijdigheden staan contact in de weg, daar ben ik vaardiger in geworden.
Ik hou van lezen, dingen uitzoeken, kritisch zijn naar methodes en technieken. Zodoende kon ik enorm genieten van de brede kennis en ervaring die Kempler mij aanbood. Ik heb me ondergedompeld in de literatuur, als ik aan de beurt was voor een referaat (presentatie van jouw beleving van de relevante literatuur). Ik heb letterlijk veel kennis opgedaan. Op mijn eigen manier mocht ik dit verwerken en presenteren. Dankzij de bevestiging die ik hier weer op kreeg, realiseerde ik me meer en meer, dat het weldenkende vwo-meisje, niet verdwenen is, ze hoort bij mij en maakt mij completer in wie ik ben. Er kwam licht in de tunnel en het uiteindelijke goedkomen werd steeds meer werkelijkheid.
Het einde, wat een nieuw begin is..
Nu, zo’n 6,5 jaar later vanaf het begin van de studie, ben ik eigenaar van een praktijk voor individuele en relatie-therapie. Ik mag andere mensen helpen hun verhaal inzichtelijk te krijgen en te ontdekken wat zij nodig hebben, voor zichzelf en/of in hun relatie. Aan de muur in mijn kantoor hangen 2 bijzondere documenten ingelijst. Mijn Kempler diploma, én ook mijn tandarts-bul. Hoewel ik een tijdlang die bul soort van verafschuwd heb. Ik had er immers niks aan, het had alleen maar (financiële) stress opgeleverd en het voelde als een duur etiketje wat niet op mij paste. Ik heb me ermee verzoend. Sterker nog ik kan nu zeggen dat ik trots ben, het heeft me gevormd in wie ik nu ben. Een therapeut mét een medische achtergrond.
Leren stilstaan bij mijn behoeften, bevestiging vinden, kennis opdoen en vaardigheden ontwikkelen allemaal aspecten die de opleiding mij gegeven heeft. Naast de illustraties die ik gegeven heb hoe dit tijdens de opleiding gegaan is, hebben deze aspecten eveneens mijn relatie, mijn gezinsleven, kerkleven en andere domeinen beïnvloed. Het is te uitgebreid voor dit verhaal, maar mocht je meer hierover willen weten, vraag me gerust!
Nog steeds is het belangrijk om zo af en toe stil te staan bij mijn behoeftes, bevestiging te vragen en te ontvangen en mezelf bij te scholen. Als het bijvoorbeeld dan gaat om bijscholing is er zoveel aanbod, de vraag wat wil ik, en hier tijd en ruimte voor nemen helpt dan. Iets meer dan gemiddeld, tijd en ruimte nodig hebben voor keuzes, reacties en woorden, nog zoiets wat ik tijdens de opleiding geleerd heb over mezelf en wat nog steeds relevant is. Het gaat minder goed, als ik mezelf teveel vergelijk met die ander. Mijn eerder genoemde “carrière dip-trauma” speelt dan op, ik raak de draad van mijn eigen verhaal kwijt en ben teveel bezig met het verhaal de ander. De rode draad van mijn eigen verhaal leer ik steeds makkelijker weer op te pakken: “uiteindelijk komt het wel goed”.
Dat is ook hetgeen wat ik professionals wil meegeven, en volgens mij is dat toepasbaar in alle werkvelden. Ook als je niet zo’n radicale carrière switch nodig heb maar toch ergens vastloopt en voelt er is meer mogelijk. Jij hebt een verhaal, ken je jouw verhaal? Wat is de rode draad in jouw verhaal? Kun je jouw verhaal constructief gebruiken in het werken met mensen? Of is dat niet toegestaan? Ik weet niet meer van wie de volgende quote is, en of het überhaupt wel een quote is, maar hij is wel toepasselijk als het gaat om verhalen. “De erfenis van je toekomst, wordt bepaald door de pen waarmee je nu schrijft”. Kempler was en is een van de beste pennen in mijn leven, het heeft me geholpen mijn eigen verhaal te gaan leven, en te blijven geloven in een goed einde!
“Do they really show-up?” Dat is wat me bij bleef van de relatietherapie training die ik afgelopen maand volgde. Volgens de trainers, is het verdrietig als mensen scheiden, maar het is pas echt een drama als er nooit authenticiteit geweest is om te kijken hoe compatibel ze werkelijk zijn. De vertaling van to show-up is verschijnen, of aan het licht treden, of zichtbaar worden. Esther Perel heeft het ook over deze openheid en transparantie naar elkaar in gesprek. In haar podcasts, waar ze een gesprek heeft met echte stellen, proef je iets van deze echtheid. Hoe authentiek ben je? Wat is je verschijningsvorm?
“Two become one en then there is none”, dat is de tweede quote die ik meerdere keren hoorde tijdens deze training. Deze is gestoeld op de theorie dat we eeuwenlang een huwelijk/relatie vorm hebben gegeven aan de hand van het “fusion-model”. Toen er nog duidelijke man-vrouwtaken waren, werkte dit model. Redenen voor een huwelijk waren niet romantisch, maar financieel, praktisch, om te overleven en om voort te planten. Samen-zijn en samenwerken in de afgesproken rollen en patronen was een vorm van (over)leven. Het paste als een puzzel in elkaar en functioneerde. Tegenwoordig hebben we in het westen een relatie vanuit romantische idealen. We trouwen meer uit liefde en passie en steeds minder uit praktische overwegingen.
Fuseren?
We willen nog wel het fusion-model, maar niet meer met de afgesproken rollen en patronen. Nu willen we samengaan op emotioneel, en romantisch niveau. We willen het liefst een maatje, minnaar en soulmate in een persoon. Als dit niet lukt raken we gefrustreerd en ontstaan er conflicten, scheidingen en andere ellende. De oorsprong van veel conflicten is het ‘niet’ om kunnen gaan met verschil, het niet kunnen verdragen dat het soms niet mooi samengaat. Verschil in mening, achtergrond, levenswijze, uiterlijk, religie, politieke overtuigingen, verschil in behoeften, verschil in zin in seks etc, dat kunnen we vaak moeilijk verdragen. En om die verschillen te elimineren, weg te poetsen, ontwikkelen we verschillende strategieën. We passen ons aan, we trekken ons terug, of we gaan het conflict aan. Bij het conflict, is er vaak een winnaar en verliezer en gaat het om machtsverhoudingen. Bij alle 3 basisstrategieën gaat het erom dat het verschil weg moet, er niet mag zijn. Maar het lastige is als het verschil weg moet, dan zijn we zelf, in wie we zijn, ook weg. Two become one, and then there is none.
Individualisering
Wat we nu juist ontwikkeld hebben ten opzichte van vroeger, is meer autonomie, meer ontwikkelingsmogelijkheden voor mannen én vrouwen. De individualisering zoals we die kennen in het Westen, heeft dus als eerste goede kanten. We kunnen vaak meer onszelf zijn en groeien als persoon. Doordat basale primaire behoeften als eten, kleding en huisvesting in ons Westen vaak wel geregeld zijn en minder een issue zijn. Het fusion-model, met de afgesproken rollen en verwachtingen is niet meer aan de orde in deze tijd. Maar dan stuit je dus op een bepaald moment op die verschillen en daar zijn geen regels en afspraken voor. Hoe ga je dan om met dat verschil, als je niet in de basisstrategieën wilt vervallen? De achtergrond van het verschil kan richting geven in het omgaan met het verschil. Dat is volgens mij de uitdaging in deze tijd waarin we leven. Dán gaat het erom, dat je jezelf laat zien, dat je echt verschijnt, dat je authentiek bent. Het gaat om het exploreren, onderzoeken en stilstaan bij wat de grond voor jouw mening/behoefte is, én wat die van de ander is. Dan is er wellicht overlap, en kan bekeken worden hoe compatibel je bent met de ander, en hoe flexibel je wilt zijn naar de ander. Het gaat om nieuwsgierigheid naar jezelf en elkaar. Dan is er niet altijd passie en liefde, maar wel erkenning en begrip en kan duurzame liefde groeien.
Ik geloof dat de liefde, waar we zo naar op zoek zijn, juist gaat stromen in het contact wat mogelijk wordt gemaakt door het verschil. En dat daar verdieping, verrijking, vrijheid en voeding zit voor relaties en voor onszelf.
Practice what you preach
Om de daad bij het woord te voegen, en echt tevoorschijn te komen, bij deze een stukje van mijn eigen zoektocht naar authenticiteit. Die gaat dan wel niet om mijn partnerrelatie, maar om de relatie met mijzelf. Want ook daarin kan je verschillen tegenkomen die je liever weg wil poetsen, die ingewikkeld zijn en die je soms liever negeert. Ik heb behoefte aan orde, structuur en vind het fijn om over dingen na te denken en theoretisch te zijn. Ik ben ook creatief, artistiek en heb behoefte aan vrijheid en gewoon gaan met de flow. Deze behoeften zijn verschillend en schuren af en toe behoorlijk aan elkaar. Afgelopen periode heb ik veel in de serieuze theoretische (werk) modus gezeten en dan merk ik aan mijn lichaam, hoofd en gevoel dat ik wat leegloop en niet meer geïnspireerd ben. Tegelijkertijd kost het dan moed en moeite om die andere kant van mij te voeden, het lijkt in eerste instantie gemakkelijk in de serieuze werkmodus door te gaan. Op wilskracht en discipline, dat gaat ook best lang goed. Ik zwicht voor de basisstrategie aanpassen op zo’n moment en ga door met wat er van me verwacht wordt, of vooral wat ik van mezelf moet en verwacht. Maar als ik echt tevoorschijn kom, dan voelt dat niet als volledig als Mieke, en weet ik dat er iets mist. Het bijzondere is dat, met dat ik dit voor mezelf erken, er voorzichtig al weer iets begint te stromen. Het liefst zou ik nu een zelfgemaakte afbeelding of kunstwerkje ter illustratie van dit proces willen weergeven, zodat het verhaal mooi rond & af is. Zover is het (nog) niet, en misschien is dat maar goed ook. Het is namelijk wel oplossingsgericht, terwijl het juist om het tevoorschijn komen gaat en niet om het effect of resultaat. De verschillende kanten in mij kunnen een intern conflict teweeg brengen, wat zich manifesteert door de lichte symptomen die ik lichamelijk en emotioneel voel (beetje vermoeid en inspiratieloos). Aanvaarding en erkenning van mijzelf, dat is wat ik nu vooral nodig heb van mijzelf en van liefdevolle anderen. Even geen passie, of grote gebaren, maar vooral een milde nieuwsgierigheid naar mezelf en naar ons als mensen. En hé ik moet ook nog wat te doen en te processen overhouden…to show up, dat is waar het nu om gaat, hoe eng ook…Wat wil jij erkennen als je echt tevoorschijn komt? In relatie met jezelf, en/of met je partner?
Door een creatieve invulling op de zondagmorgen ontstond inspiratie voor een vervolg van mijn leegte-ervaring blog (zie https://www.hartenhechtwerk.nl/welkom-in-mijn-leegte/) en tegelijkertijd werd mijn creatieve denkproces actueel. Ik geniet ervan hoe dingen soms samenvallen in mijn gepieker, geniet of mijmer mee over potjes, vulling, liefde en discussies…
Potje ervan maken
We mochten, in de kerk notabene, kleien en een potje maken. Nu hou ik wel van een out-of-the-box invulling tijdens een dienst, maar dat dit me zo aan het denken deed had ik niet verwacht. De opdracht was om een potje te maken uit een homp klein, de bedoeling is dat er uiteindelijk een groot kunstwerk van gemaakt wordt, hoe mooi! Wat mij bijzonder raakte was de uitleg bij de vorm en functie van een potje. Een potje is een oeroud model wat al eeuwen gebruikt wordt voor van alles en nog wat.
En het heeft eigenlijk twee basisfuncties: het kan dragen en het kan geven. Het kan vulling ontvangen en vulling uitdelen. Bij een potje gaat dit op een hele duidelijke en overzichtelijke manier, als die vol is stroomt het en als die leeg is, is die leeg. Vanuit een leeg potje kan je niet schenken en bij een vol potje past niets meer bij. Simpel toch?
Hoe gecompliceerd ligt het in ons eigen leven, als we onszelf als een “potje” zien? Gelukkig past op elk potje een deksel. En mogen we er een potje van maken, althans dat was het thema van de bijbehorende zondagsdienst. In de praktijk zie ik echter vaak dat we op verschillende manieren moeite hebben met vulling: goede vulling geven aan de ander, vulling ontvangen van de ander, jezelf leegmaken van vulling (of misschien beter gezegd ballast), onverzadigbaar op zoek zijn naar vulling (of beter gezegd “nepvulling”) en jezelf (laten) vervullen met rust, liefde en vrede. Ik kan alle kanten op met dit thema, alleen door de actualiteit van de dag heb ik me dit keer laten leiden.
Nashville verklaring
Tijdens het mijmeren over deze blog, barst de discussie over de Nederlandse versie van de nashville verklaring in alle hevigheid los in de media en op social media. Omdat het thema’s zijn die me na aan het hart liggen; seksualiteit, geloof, identiteit en de liefde, volg ik het nauwgezet. Ik vind het heftig en verdrietig om te zien en voelen hoe dit zorgt voor gespletenheid en voor “voors en tegens”. Het gieten van standpunten in een dergelijke verklaring is voor mij beklemmend en star, het voelt statisch, stellig en niet liefdevol. Ook de manier hoe er soms op gereageerd wordt vind ik ongenuanceerd, populistisch en eenzijdig. Tegelijkertijd lees ik ook interessante, constructieve en waardevolle reacties. Er wordt een behoorlijk potje van gemaakt, om in de potjes metafoor te blijven. Ik moet mezelf een beetje beschermen om me niet teveel te laten vullen met alles hierover te willen lezen, kijken en horen en na te denken over hoe ik hierop moet/mag reageren.
Liefde is
“Liefde wordt werkelijkheid in wat we zeggen en wat we doen en in hoe we anderen behandelen”, las ik vanochtend in een overdenking. Liefde overstijgt wat mij betreft meningsverschillen en standpunten, liefde respecteert en accepteert deze. Hoe wijs zijn dan de woorden van de door mij zeer gewaardeerde Dirk de Wachter: “Liefde gaat over de onmogelijkheid van de onvoorwaardelijkheid”. Godzijdank is er op dit moment een televisieprogramma over de liefde op tv, “Liefde is”, waarin de Wachter af en toe van zulke mooie woorden mag delen. Volgens hem ligt de sleutel van de (duurzame) liefde juist in de aanvaarding van het mislukkende. We vatten en verdragen het niet dat het niet lukt. Terwijl het juist in het vastlopen is, dat de schoonheid verschijnt. Het kunnen in “vastlopen-tijd”, doorzetten, dat is de liefde, daar gaat het over. Daar ligt de sleutel, doorzetten. Deze quotes gaan over de duurzame liefde met betrekking tot relaties (aflevering 3), ik denk dat het ook maatschappelijk toepasbaar is. Deze nashville discussie loopt redelijk vast, het maakt mensen boos, bang en verdrietig, juist omdat er zoveel van afhangt bij alle “partijen”. Het lukt niet om hier eenheid over te krijgen, ik vraag me af of dit ooit gaat lukken. Dit verdragen, zou daar de schoonheid in zitten?
Verdragen
Volgens de Wachter gaat het over de vraag, hoe kan ik de ander zo goed mogelijk laten zijn, hoe kan ik voor de ander blijvend liefdevol zijn? Het gaat mij niet om een cliché sausje toe te voegen over de liefde en gericht te zijn op de ander, een flinke discussie mag er zijn. Het gaat mij om waar ben ik wel of niet mee gevuld en wat laat ik stromen naar de ander en in mezelf. Ik zou willen zeggen tegen iedereen die zo druk met deze discussie bezig is, tegen ieder ander en tegen mezelf, laat de liefde werkelijkheid worden. Een beetje verdraagzaamheid over en weer zou fijn zijn. Dat begint vaak thuis, in het klein, in de “saai-igheid” en gewonigheid en niet in de bubbel van perfectie, uiterlijk en succes (aldus de Wachter). Hoe ga je om met je huisgenoten, collega’s en naasten? Dat begint met de vraag wat de vulling van mijn potje is, wat heb ik te geven en mag ik ontvangen? Voor mij concreet betekent dit af en toe even afstand doen van deze discussie, mijmeren, lezen en stil worden. Het leren verdragen dat deze discussie onaf is, menselijk is en vastloopt op sommige plekken. En me te laten vullen met Liefde.
Voornemens voor een nieuw jaar zijn niet zo mijn ding, elke dag kan een moment zijn voor een voornemen, een keus om iets anders te doen. Alleen toen ik mijn nieuwe, lege, ouderwetse papieren agenda voor 2019 aan het invullen was, bedacht ik me wel, hoe zal ik dit jaar gaan vullen? Door deze discussie ben ik gesterkt in mijn verlangen om dit jaar bij te dragen aan liefdevolle relaties, privé en professioneel. Het thema vulling, liefde, potje, geven en ontvangen vallen samen in deze eerste blog van 2019, ik wens daarom iedereen een goed potje liefde & verdraagzaamheid toe voor 2019. Én ik neem me van harte voor hier zelf ook mijn potje aan bij te dragen!!!
De vertaling van to show-up is verschijnen, of aan het licht treden, of zichtbaar worden. Esther Perel heeft het ook over deze openheid en transparantie naar elkaar in gesprek. In haar podcasts, waar ze een gesprek heeft met echte stellen, proef je iets van deze echtheid. Hoe authentiek ben je? Wat is je verschijningsvorm?